هدف گذاری رئالیستیِ تحقیقات اجتماعی با ملاحظه ارزش های اسلامی و زمینه های اجتماعی

Authors

عبدالحسین خسروپناه

دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی مهدی عاشوری

دانشجوی دکتری فلسفه علم مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران

abstract

از بایسته های دفاع از «ایده علوم اجتماعی اسلامی» ارائه الگو و مدل برای تحقیقات اجتماعی است. اما این امر همراه با دشواری هایی است؛ از یک سو با وجود سابقه بحث از علم دینی در میان متفکران اسلامی و مسیحی، برخی از راهکارها و رویکرد های دفاع از ایده علوم انسانیِ اسلامی، نسبی گرایانه است و از سوی دیگر هدف گذاری واقع گرایانه در تحقیقات اجتماعی از بایسته های الگوپردازی در علوم اجتماعی اسلامی است. اهداف تحقیقات اجتماعی در سه دسته قرار می گیرد: 1. علت کاوی و تبیین؛ 2. معناکاوی و تفسیر و 3. ارزش کاوی و نقد. در این مقاله به این مسئله می پردازیم که آیا می توان الگویی واقع گرایانه برای تحقیقات اجتماعی ناظر به تبیین، تفسیر و نقادی ارائه کرد؟ یا آنکه در برخی از این حوزه ها نمی توان اهدافی واقع گرایانه داشت؟ پاسخ به این پرسش منوط به اختیار نظر و استراتژی در باب مفاد «رئالیسم معرفتی» و رابطه آن با «تعهد رئالیسمی در علم» است. این مقاله چون خود را موظف می داند در چهارچوب فلسفه اسلامی به امکان الگوی رئالیستی در علوم اجتماعی پاسخ دهد، به نسبت سنجی رئالیست علمی با واقع گراییِ مدنظر فلسفه اسلامی می پردازد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

هدف‌گذاری رئالیستیِ تحقیقات اجتماعی با ملاحظه ارزش‌های اسلامی و زمینه‌های اجتماعی

از بایسته‌های دفاع از «ایده علوم اجتماعی اسلامی» ارائه الگو و مدل برای تحقیقات اجتماعی است. اما این امر همراه با دشواری‌هایی است؛ از یک‌سو با وجود سابقه بحث از علم دینی در میان متفکران اسلامی و مسیحی، برخی از راهکارها و رویکرد‌های دفاع از ایده علوم انسانیِ اسلامی، نسبی‌گرایانه است و از سوی دیگر هدف‌گذاری واقع‌گرایانه در تحقیقات اجتماعی از بایسته‌های الگوپردازی در علوم اجتماعی اسلامی است. اهداف ت...

full text

زمینه های اجتماعی دنیاگریزی در عرفان اسلامی و آثار عطار

در عرفان اسلامی، همواره شاهد ارائه­ سیمای ناخوشایند و فریبکار از دنیا هستیم. عطار یکی از قله­های ادبیات عرفانی نیز سیمایی ناخوشایند از دنیا در آثار خود ارائه می­دهد. این نگرش، با آن­چه در دیگر  مکتب­های عرفانی مشاهده می­شود، همسو است؛ اما آن­چه مخاطب را به بازنگری این نگرش فرا می­خواند، همسویی غیر  قابل انکاری است که دیدگاه مطرح شده در عرفان اسلامی را به نحوه­ مطرح شدن دنیا در برخی از متون اسلا...

full text

سرچشمه های اجتماعی انقلاب اسلامی

تحقیقات عرضه شده درباره انقلابات عمدتا می کوشند تا در قالب یک چارچوب تحلیلی به درک شرایط بروز تحولات انقلابی و پیامدهای آن مددرسانند.در این راستا محققان مختلف با برگزیدن رهیافتهای گوناگون سعی در تقسیم بندی انقلابات و رده بندی علل موجد آنها را داشته اند.تفکیک انقلابات به دو نوع اجتماعی و سیاسی و تمایز قایل شدن میان علل کوتاه مدت ،میان مدت و دراز مدت(یا ساختاری) و توجه داشتن به تنوع انقلابات از ج...

full text

زمینه های اجتماعی و فرهنگی توسعه و اشاعه فوتبال زنان

توسعه فوتبال زنان یکی از مسائلی است که امروزه در سطح جهان بوده و فصل جدیدی را در جامعه شناسی به خود اختصاص داده است. هدف ما دراین پژوهش بررسی زمینه های فرهنگی و اجتماعی است که می تواند توسعه ورزش بانوان در کشورهای مختلف و بویژه توسعه ورزش فوتبال را در پی داشته باشد. برای بررسی این زمینه ها از متغیرهایی چون سطح سلامتی، توسعه استفاده از رسانه های جمعی، آموزش، دموکراسی و نیز توسعه انسانی استفاده ش...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
راهبرد فرهنگ

جلد ۸، شماره ۳۲، صفحات ۴۹-۶۵

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023